Outreaches

Hoog tijd om weer een update te geven over ons coschap-leven. De afgelopen weken hebben we ons met name gericht op ons coschap sociale geneeskunde. In Nederland zou dit inhouden dat we mee zouden lopen met een bedrijfsarts, een verzekeringsarts, de GGD, een forensisch arts, consultatiebureau, etc. De sociale geneeskunde (hier ook wel ‘Public Health’) houdt zich dus niet bezig met het genezen van mensen, maar met name preventie en voorlichting. Of om het in een meer chiquere bewoording te noemen: ‘het vakgebied gericht op het voorkómen van ziekte, verlenging van de levensverwachting en bevorderen van de publieke gezondheid door collectieve maatregelen’. Vanuit de overheid, maar ook vanuit het ziekenhuis zijn er meerdere Public Health projecten. Deze richten zich bijvoorbeeld specifiek op voeding, hygiëne, veelvoorkomende ziektes (malaria, HIV) of zaken vergelijkbaar met een consultatiebureau. Waar ik deze blog iets dieper op in wou gaan zijn de ‘outreaches’.

‘Outreaches’ zijn momenten waarop het ziekenhuis zich ‘uit reikt’ naar buiten het ziekenhuis. Aangezien één van de grootste obstakels voor een ziekenhuisbezoek het vervoer is (ivm onbereikbaarheid of financiële tekorten), gaat er een team van het ziekenhuis zelf de gemeenschappen in. Elke dinsdag- t/m vrijdagochtend vertrekken zij met een ambulance-bus naar een health center in de omgeving. Hier zijn er in totaal 16 van. De gemeenschap is van tevoren ingelicht over het bezoek van het ziekenhuis en staan altijd in grote getalen te wachten bij aankomst.

Er worden meerdere dingen gedaan bij een outreach;
- Allereerst is een groot gedeelte de ‘under five clinic’. Hier worden kinderen onder vijf jaar oud onder andere gevaccineerd volgens het rijksvaccinatie programma. Iedereen in Malawi heeft een ‘health paspoort’ (een soort van papieren medisch dossier) wat patiënten altijd mee moeten nemen naar hun bezoek aan een arts. Middels deze health paspoorts kun je zien welke vaccinaties een kind heeft gehad, wanneer en welke er tijdens het bezoek gegeven moeten worden. Een ander belangrijk onderdeel van de ‘under five clinic’ is controle van groei. Baby’s worden gewogen en gemeten. Kinderen met kans op ondervoeding worden gecontroleerd doormiddel van de MUAC; mid-upper arm circumference. Dit zijn de bekende groen-oranje-rode meetlintjes die om de bovenarm wordt geschoven, waarbij het kind respectievelijk goed gevoed is – in de gevarenzone zit – ondervoed is. In dit laatste geval worden kinderen verwezen naar het ziekenhuis. In het geval van de gevarenzone wordt voeding met een extra hoge voedingswaarde meegegeven.
- Daarnaast is er een onderdeel dat de ‘antenatal clinic’ heeft. Antenatal is Latijn en betekent Voor De Geboorte. Bij deze clinic worden zwangere vrouwen gecontroleerd: gewicht, bloeddruk, groei buik en aan- of afwezigheid foetale hartslag. Ook wordt er bij een eerste bezoek de HIV-status gecontroleerd, zodat dit bij een eventuele positieve test behandeld kan worden en overdracht op de baby bij de geboorte voorkomen wordt.
- Als onderdeel van Family Planning is er ook de mogelijkheid de prikpil of de normale pil te halen om zwangerschap te voorkomen.
- Als laatste gaat er altijd een mental health worker mee en soms ook een clinical officer. Bij mental health worden mensen met psychische klachten of epilepsie behandeld en de clinical officer doet een soort huisartsenspreekuur. Dit is beide geen onderdeel van Public Health, maar hier is overduidelijk wel veel vraag naar in gemeenten die zich verder van het ziekenhuis bevinden.

Ook worden er een soort kleine outreaches uitgevoerd door zogenaamde HSA’s: health surveillance assistents. Deze hebben elk hun eigen gebied toegewezen gekregen waar ze zo nu en dan naar toe gaan om bv vitamine A en albendazol (antiworm middel) uit te delen aan kinderen, de MUAC te controleren of te testen op malaria en deze te behandelen. De HSA fungeert ook als een vertrouwd gezicht waar de gemeente evt. problemen rondom algemene gezondheid of hygiëne aan kan doorgeven (te denken aan bv het ontbreken van een veilige watertap). Sarah en ik zijn vorige week een ochtendje mee geweest met een HSA, Chimwemwe, en hebben geholpen met het uitdelen van vit. A en albendazol. Een erg gave manier om ook meteen een kijkje te nemen in typisch Afrikaanse dropjes!